Vanaf volgend jaar wordt op basis van de nieuwe BENG eisen bepaalt hoeveel kwh per vierkante meter energie mag worden gebruikt in een woning en welke oplossingen nodig zijn om die eisen te halen. Zonnepanelen, isolatie, een warmtepomp, een wtw-systeem… het ontwerp zet op een rij hoe een woning bijna energieneutraal wordt. Wat we daarbij nog wel eens over het hoofd zien, is dat de werkelijke duurzaamheid, energiezuinigheid en gezondheid van een gebouw ook voor een groot deel wordt bepaald door de gebruikers. Zouden we daar niet wat meer aandacht aan moeten besteden met elkaar?
Om maar even bij ons eigen specialisme te blijven: de architect en ontwikkelaar bepalen straks op basis van de BENG eisen wat voor ventilatie er in een woning komt. Dat is goed doordacht en doorgerekend, zodat een comfortabel en gezond binnenklimaat ontstaat.
Wat op papier echter heel goed werkt, pakt in de praktijk nog wel eens anders uit. En dat heeft alles te maken met hoe een woning vervolgens wordt gebruikt. Als de bewoners niet weten hoe het ventilatiesysteem werkt en wat belangrijk is om het goed te laten (blijven) werken, dan kun je nog zo’n goede installatie hebben, dan is de werking ervan niet optimaal. Met klachten over tocht, hoofdpijn en een bedompt binnenklimaat tot gevolg.
Installatie vol met stof
Ik maakte het zelf onlangs nog mee toen ik op bezoek was bij een kennis, een oudere vrouw. Vanuit vakinhoudelijke interesse vroeg ik haar of ik even naar de wtw-installatie mocht kijken die zij had. Zodra ik het paneel eraf trok víel het stof er werkelijk uit, het zat echt helemaal vol. Zij had hier geen idee van. Ze wist ook niet dat zij daar iets mee moest, dat het belangrijk is er af en toe even een stofzuiger op te houden en de filters 1 of 2 keer per jaar te vervangen. En dat terwijl ventilatie een eerste levensbehoefte is, het zorgt immers voor frisse lucht!
Installatie zelfs helemaal uit
Ook bekend zijn de verhalen van klachten over tocht, onduidelijkheid bij de eindgebruiker over hoe dat op te lossen en dan maar het hele ventilatiesysteem lager of zelf helemaal uit te zetten. Dan heeft iedereen goed zijn best gedaan om een goede installatie te maken en heeft de eindgebruiker daar uiteindelijk niks aan. Terwijl het heel simpel is op te lossen door het wtw-systeem bij de installatie goed in te regelen en bij de jaarlijkse controle van de cv-ketel of warmtepomp ook even de wtw-unit mee te nemen, de filters te controleren en een nameting te doen om te controleren of het systeem nog steeds goed is ingeregeld.
Begeleiding eindgebruiker cruciaal
Kortom: de nieuwe BENG eisen kunnen niet zonder goede informatieoverdracht naar en begeleiding van de eindgebruiker. Als eindgebruikers niet weten hoe een installatie werkt, wordt die installatie niet goed onderhouden, neemt de werking ervan af en voldoet de woning al heel snel niet meer aan al die zo goed doorgerekende eisen.
En ik denk dat u het met mij eens bent dat simpelweg een handleiding van de installatie overhandigen niet voldoet. Er is meer nodig om eindgebruikers te helpen om goed voor hun huis en installatie (en daarmee zichzelf) te zorgen.
Wij dragen hier als fabrikant ook graag aan bij, bijvoorbeeld door korte en praktische informatie, gericht op de gebruikers, on- en offline beschikbaar te stellen. De installateur helpt op zijn beurt door deze informatie te overhandigen, eventueel via de aannemer, aan de bewoners. Hebt u meer ideeën? Ik hoor het graag!