Visiestuk: Prefab en de veranderende rollen binnen de keten.

In april 2022 vermeldden we in ons trendrapport al de veranderende rol van installateur binnen de woningbouw. Voor de totstandkoming van dit trendrapport spraken we met een aantal deskundigen uit de prefab markt. Één daarvan is Johan Bogert, Manager Preworxs, onderdeel van DWT. Hij gaf zijn visie op ontwikkelingen binnen prefab bouwen en vertelde ons over de verschillende rollen binnen de keten en hoe deze aan het veranderen zijn.

Johan is als commercieel manager een echte ondernemer binnen de industriële woningbouw en de prefab installatietechniek. Met Preworxs focust hij zich op plug-and-play installatiesystemen. Ze bouwen met Preworxs aan een bedrijf waarin modulair bouwen, BIM en smartbuilding, de belangrijkste pijlers zijn. Hiermee geven ze het bedrijf richting in de sterk veranderende markt en zijn ze klaar voor de toekomst.

Samenwerken

Één van de grootste uitdagingen waar we binnen de bouwkolom mee te maken hebben, is samenwerking. We moeten werken aan vertrouwen in de keten en partnerships en meer gaan samenwerken. Als we dat gezamenlijk niet goed van de grond krijgen, gaat dit ten koste van de innovaties en kansen die er liggen om kwalitatief hoogwaardige woningbouw te leveren, tegen een economisch verantwoorde prijs.

Om deze doelen te bereiken moeten we meer samenwerken in de keten. Er zijn al veel initiatieven in Nederland maar die moeten nog meer gaan samenwerken. Ontwikkelaars/fabrikanten, aannemers en installateurs. Dit zijn de partijen die het proces bepalen, maar die nu ook, de veranderingen die nodig zijn, vertragen.

De keten moet met elkaar aan tafel durven gaan en ook transparant de marges en werkzaamheden met elkaar verdelen. Als je naar de individuele seriematige woningbouw kijkt en je wilt een groot aantal woningen bouwen, dan moeten we daarin de keten anders organiseren. Openheid en vertrouwen zijn de sleutel tot succes.

Uitdagingen

Naast samenwerken komen we nog meer uitdagingen tegen. De kosten van het bouwen van een woning is er daar één van. De bouwwereld bestaat uit heel veel gestapelde marges. Fabrikanten leveren aan groothandels, die leveren aan installateurs, die leveren weer aan de aannemer en die leveren weer aan de eindgebruiker. Mede door dit proces is de woningbouw zo duur. Het moet veel directer zijn. Een fabrikant als Ventilair moet gewoon rechtstreeks aan de prefab bouwer leveren. Dat is dan de installateur of woningfabriek.

Er blijft een groot tekort aan personeel in de gehele keten. Niet alleen aan de uitvoeringskant, maar ook aan de kenniskant. De ontwikkelingen gaan zo hard in de bouwwereld. Er zijn veel nieuwe eisen, maar er zijn te weinig instromers van onder uit. We zien gelukkig wel een trend opkomen dat de bouw- en installatietechniek als een aantrekkelijke sector wordt gezien met veel baanzekerheid. Ook door de digitalisering is het voor jongeren een uitdagende sector.

Daarnaast zijn er natuurlijk ook bredere uitdagingen zoals stikstofuitstoot, circulariteit en verduurzaming. We moeten veel bouwen maar lopen tegen veel regels en eisen aan. De overheid moet hier een prominente rol in gaan spelen.

De toekomstige rolverdeling

We zien de rol van installateur en de leverancier van installatietechnieken al veranderen. Preworxs maakt nu al complete installatieskids voor toeleveranciers en fabrikanten. Zo’n module krijgt dan van de fabrikant een artikelnummer en wordt zo verkocht. Deze is door een architect in te lezen in zijn BIM-model. We zien langzaam ook fabrikanten en conceptuele bouwers naar elkaar toe groeien en samen concepten ontwikkelen zoals SKIDS. Dit maakt de keten korter en reduceert het arbeidscomponent op de bouwplaats enorm.

Momenteel is de bouwwereld nog redelijk conservatief; de aannemers hebben een dominante rol. De prijs van een woning wordt bepaald door een aantal grote componenten. Door deze meer te integreren, vallen er ook risico’s weg voor een aannemer, waardoor ook de staartkosten lager kunnen worden. De aannemer krijgt meer een regisserende rol tussen de ontwerpers, kopers, overheid en bouwindustrie.

Ook Preworxs wordt momenteel veel benaderd door conceptbouwers die een complete woning uit de fabriek willen. Daar wordt steeds meer aan geleverd. We zien dat het opstarten van een woningfabriek een lang proces is. Maar het is wel aan het veranderen. We gaan steeds meer van bouwplaats naar montageplaats. Je bestelt dan ‘gewoon’ een huis en de aannemer kan de partij zijn om dit huis op locatie in elkaar te zetten.

De installateur of fabrikant levert aan de woningfabriek. Aan het eind van de rit moet een installateur of fabrikant een inbedrijfsstelling doen om te zorgen dat de installatie goed ingeregeld wordt en doet wat het moet doen qua prestaties. De installateur zorgt dat er een veilige installatie aan de gebruiker wordt opgeleverd. Eigenlijk maakt het dan niet uit aan wie de installateur levert, die heeft een kant-en-klaar product en dat kan er door de desbetreffende partij in gemaakt worden. Je gaat gewoon onderdelen van een huis leveren als installateur.

Johan: Bij Preworxs werken we zo al een tijdje samen met kleinere installateurs. Deze leveren zoveel mogelijk hun eigen producten aan. De toegevoegde waarde zit dan in het maken van een complete oplossing. Een installatie is de afgelopen decennia steeds ingewikkelder en duurder is geworden. Vroeger was maar 10% van de aanneemsom installatiewerk. Tegenwoordig gaat dat naar de 30% en is het installatie component vaak leidend voor de indelingen en constructies.

De rol van de adviseur blijft voor Johan belangrijk. “Samen moeten we een goed product voor de woningen maken die past bij de doelgroep”, daarbij blijft hun kennis hartstikke belangrijk. Er wordt steeds meer repeteerbaar binnen de (industriële) woningbouw, maar advies op maat blijft gewenst.

Meer informatie over de veranderende rol van de installateur vindt u terug in ons trendrapport.

Trendrapport aanvragen

Over Preworxs
Preworxs maakt Plug-and-Play installatiesystemen voor utiliteit- en woningbouw. Ze prefabben een installatie voor de (traditionele) bouw en voor een woningfabriek. Preworxs is onderdeel van de DWT Groep. De DWT Groep is een middelgrote installateur, actief in de prefab woningbouw en utiliteit. Met Preworxs focussen ze zich veel op conceptbouw en industriële woningbouw. Preworxs maakt al 5 jaar installatieskids voor woningbouw en utiliteit. Inmiddels maken ze complete modules voor diverse installateurs en bouwbedrijven.