Ventilatie bij industriële woningbouw
De afgelopen jaren is luchtdicht bouwen de standaard geworden. Luchtdicht bouwen zonder (de juiste) ventilatie is geen optie. Dit draagt niet bij aan een gezond en comfortabel binnenklimaat. Een onjuist berekend of geïnstalleerd ventilatiesysteem geeft overlast aan de bewoners. Denk o.a. aan het geluid van ventilatoren als één van de grootste bronnen van ergernis in woningen. Vaak zetten bewoners om deze reden ventilatoren uit of op een lagere stand dan wenselijk. Bij prefab woningen zijn er specifieke uitdagingen bij het inpassen van goede ventilatiesystemen, zien wij in de praktijk. In dit artikel leest u daar meer over.
Luchtdicht bouwen
Luchtdichtbouwen is het voorkomen van ongewenste luchtlekkages door kieren en naden in een woning of gebouw. De meest kritieke plekken waar het dan om draait, zijn de aansluitingen van de kozijnen en de vloer- en wandaansluitingen. Vooral wanneer we een ventilatiesysteem type D (balansventilatie met warmteterugwinning) toepassen, is het voorkomen van ongewenste luchtlekkages essentieel. Wordt er gekozen voor ventilatie type C, mechanische afvoer (eventueel vraaggestuurd) met natuurlijke toevoer, dan worden er bewust ‘lekkages’ gecreëerd. Zo ontstaan gecontroleerde luchtstromen voor een natuurlijke toevoer.
Bij industriële woningbouw is luchtdicht bouwen de standaard. Hier is goede ventilatie dus zeker zo belangrijk als bij traditionele woningbouw. De (onder)delen van de woning, zoals wanden, vloeren en gevels, sluiten vaak perfect en luchtdicht op elkaar aan bij een industrieel gebouwde woning. Want een huis in de fabriek bouwen gaat vaak veel nauwkeuriger dan op een bouwplaats. En dan maakt het qua luchtdichtheid eigenlijk niet zoveel uit of er met hout of beton geprefabt wordt. Met beide materialen kun je uitstekend een luchtdicht huis bouwen.
Ruimte voor ventilatiesysteem
Klinkt logisch en eenvoudig, toch zijn er nog genoeg uitdagingen als we kijken naar ventilatie bij deze prefab woningbouw. Zo zien we nog regelmatig dat architecten te weinig rekening houden met ruimte voor het ventilatiesysteem. En bij het intekenen van de installatie heeft het riool altijd voorrang. Logisch, maar het luchtverdeelsysteem mag niet in het gedrang komen.
En dan is er natuurlijk nog een verschil in het gebruik van materialen. Want vaak zijn er andere wensen voor het ventilatiesysteem als er met hout gebouwd wordt, dan wanneer er met beton gebouwd wordt.
Keuze van luchtverdeelsysteem
Bij een prefab beton woning kunnen de installaties prima in de betonnen vloeren en wanden verwerkt worden. Dat is werk wat in de woningfabriek zelf gedaan kan worden. Kijken we specifiek naar het ventilatiesysteem voor een prefab betonbouw woning, dan wordt er vaak gekozen voor een kunststof luchtverdeelsysteem. Kunststof is eenvoudiger en dus sneller te verwerken dan traditionele metalen luchtkanalen.
Ook het type woning zorgt voor bepaalde keuzes. In rijtjeswoningen bijvoorbeeld, wordt het hele kanalenstelsel meestal vanuit de gang geregeld, hier wordt vaak gekozen voor een stugge leiding. Flexibel is hier kostbaar, hoewel een flexibel luchtverdeelsysteem met verdeelboxen wel beter is om overspraak en geluidsoverlast tegen te gaan. Hoe groter de woning wordt, hoe vaker we zien dat een flexibel kunststof ventilatiesysteem toegepast wordt.
Bij houtskeletbouw moet er weer rekening gehouden worden met andere factoren. Daar is meestal geen ruimte voor een verdeler in het plafond. Een flexibel luchtverdeelsysteem met verdeelboxen is hier wat lastiger toe te passen dan een stug kanalen systeem. Vaak is hier alleen met extra ravelingen van af te wijken en dat is een kostbare oplossing.
Geluid
Voor een bewoner bestaat een comfortabele woning uit meer dan alleen luchtstromen (tocht) en temperatuur. Geluid speelt hier ook een belangrijke rol. Geluid is vaak ook een bron van ergernis. Ten aanzien van geluidsoverlast krijgt een flexibel luchtverdeelsysteem, opgebouwd uit meerdere slangen vanuit een hoofdverdeler veelal de voorkeur. Je hebt simpelweg minder kans op overspraak met zo’n systeem. Ook is de weerstand in dit type systeem lager, waardoor de ventilator minder hard hoeft te werken om het juiste debiet te halen. Dit geeft ook weer minder geluidsoverlast.
Trends
De bouw- en installatiesector veranderen momenteel erg snel. We gaan steeds meer van de traditionele woningbouw, naar industriële woningbouw. Om de doelstellingen te halen moet er simpelweg meer en sneller gebouwd worden.
Naast de toenemende professionalisering zien we ook het aantal aanbieders van een prefab woning stijgen. In 2022 zouden er al ruim 10.000 prefab woningen van de band moeten rollen uit al deze woningfabrieken. De industriële woningbouw is een belangrijke trend die voor veel verschuivingen zorgt binnen de bouwkolom. Rollen veranderen, verdwijnen of worden door anderen opgepakt.
Meegaan met de veranderingen is een must voor alle betrokkenen in de bouwkolom. Organisaties die geen keuze maken, kunnen de boot missen. Meer informatie over veranderende rollen lees je in het trendrapport W-installaties bij industriële woningbouw.