Een goed ontworpen ventilatiesysteem is essentieel voor het creëren van een gezond en comfortabel binnenklimaat. Maar wat vaak over het hoofd wordt gezien, is de rol van geluid in ventilatiesystemen. Een ventilatiesysteem is nooit geheel geruisloos, maar het is uiteraard zaak om het geluidsniveau tot een minimum te beperken. Daarbij wordt al snel gekeken naar het enige component dat zichtbaar is in de leefruimten van de woning, het ventilatieventiel. Maar doeltreffender is het verminderen van het geluid bij de bron.
Het brongeluid, oftewel het geluid dat direct door de ventilator of andere componenten van het systeem wordt gegenereerd, kan voor overlast zorgen en de algehele ervaring van het systeem bij de eindgebruikers negatief beïnvloeden. In dit blog duiken we dieper in hoe je het brongeluid van een ventilatiesysteem kunt verminderen en wat de belangrijkste factoren zijn die van invloed zijn op het geluidsniveau van een ventilatiesysteem.
Wat is brongeluid?
Geluid wordt gecreëerd door de trillingen in de lucht. Onze trommelvliezen vangen deze trillingen op en in onze hersenen worden deze trillingen verwerkt tot het geluid dat we horen. Het brongeluid in een ventilatiesysteem komt voornamelijk van de ventilator zelf, maar ook van luchtbewegingen door leidingen, bochten en andere systeemcomponenten. Het geluid kan variëren van een zacht geruis tot luid gebrom of zelfs fluiten, afhankelijk van de ontwerpkeuzes, installatie en het onderhoud van het systeem.
Factoren die het brongeluid in ventilatiesystemen beïnvloeden en hoe dit te vermijden
1. Ventilatorontwerp en -keuze
De ventilator is vaak de grootste bron van geluid in een ventilatiesysteem. Het type ventilator dat je kiest heeft een directe invloed op het geluidsniveau. Axiaal werkende ventilatoren kunnen bijvoorbeeld meer geluid produceren dan radiaal werkende ventilatoren vanwege de aard van de luchtstroom. Het is belangrijk om de juiste ventilator te selecteren op basis van de specifieke eisen van het systeem, waaronder ook geluidsniveaus.
Het ligt misschien wat voor de hand, maar kies voor ventilatoren die speciaal ontworpen zijn om zo stil mogelijk te functioneren. Dit zijn ventilatie-units die ontworpen zijn met verbeterde geluidsisolatie en een gestroomlijnd ontwerp om geluid te minimaliseren. Vaak zitten hier ook EC-ventilatoren in, wat ook weer bijdraagt aan een lager geluidsniveau (naast uiteraard een lagere energierekening).
2. Luchtstroom en drukverliezen
De luchtstroom door het systeem speelt een belangrijke rol in het geluidsniveau. Een te hoge luchtstroom kan leiden tot turbulentie, wat resulteert in extra geluid. Daarnaast zorgt elk bocht, scherpe overgang of vernauwing in het systeem voor drukverlies, wat het geluidsniveau verhoogt. Het optimaliseren van de luchtstroom en het vermijden van onnodige bochten kan helpen om het brongeluid te reduceren.
Door het ventilatiesysteem te ontwerpen met een zo efficiënt mogelijke luchtstroom, minimaliseer je turbulentie en daarmee ook het geluid. Dit betekent dat bochten, overgangen en vernauwingen zorgvuldig moeten worden gepland. De ventilatie-unit moet namelijk harder draaien om het gewenste debiet te halen bij het toepassen van teveel bochten. Er gaan zich op deze punten ook snelle luchtstromingen vormen die voor extra geluiden zorgen.
Bij woningbouw (nieuwbouw en renovatie) is wellicht de keuze voor een flexibel luchtverdeelsysteem een optie om brongeluid te verminderen. Een flexibel systeem (zoals Comair. FLX) is dusdanig ontworpen dat scherpe bochten zoveel mogelijk kunnen worden vermeden en zijn alle componenten met rondingen ontworpen, waardoor het systeem zorgt voor een zo laag mogelijke drukopbouw.
3. Geluiddempend materiaal
Het gebruik van geluidsabsorberende materialen is veelgebruikt om brongeluiden te verminderen. Goed geluiddempend materiaal in de ventilatie-unit, isolatie rondom de ventilatiekanalen en speciale geluidsdempers kunnen de geluidsoverlast aanzienlijk verminderen. Deze materialen helpen de geluidsenergie te absorberen, in plaats van het door te geven naar andere delen van het ventilatiesysteem.
4. Trillingen en ontkoppeling
De ventilator en andere bewegende onderdelen kunnen trillingen veroorzaken die zich door het systeem verspreiden en als geluiden kunnen worden gehoord. Door de ventilator en andere componenten van het systeem goed te ontkoppelen van de structurele elementen van het gebouw (bijvoorbeeld door gebruik te maken van trillingsdempers) kan de geluidsproductie verminderd worden.
5. De locatie van de ventilatie-unit
Wij adviseren om de ventilatie-unit in een aparte (technische) ruimte, zo ver mogelijk van bewoonde vertrekken, te monteren (bijvoorbeeld in de garage of een berging). Daarnaast is het van belang om de unit te monteren tegen een stevige wand met een grote draagkracht, het liefst een massieve muur. Zo voorkom je trillingen van de ventilatie-unit en dus minder ventilatiegeluid. Je kan de ventilatie-unit bijvoorbeeld ook op de grond monteren door middel van een specifieke ondersteuningsframe die voorzien is van trillingdempers.
Toepassing in de Praktijk
Als productmanager werk ik veel samen met zowel ontwerpers als technici om de beste balans te vinden tussen efficiëntie, geluidsreductie en kosteneffectiviteit in onze ventilatieproducten. Het kiezen van de juiste materialen, het juiste ontwerp en het implementeren van geluidsisolatieoplossingen kan een groot verschil maken in het eindresultaat.
Voor installateurs en adviseurs geldt natuurlijk dat een goed ontworpen en goed geïnstalleerd ventilatiesysteem niet alleen zorgen kan voor een uitstekende luchtkwaliteit, maar ook voor een stille, comfortabele omgeving. Klanten zullen niet alleen de voordelen van een gezond binnenklimaat waarderen, maar ook de rust die een goed werkend ventilatiesysteem met zich meebrengt.
Conclusie
Het verminderen van brongeluid in ventilatiesystemen is een complexe, maar noodzakelijke taak voor installateurs en adviseurs. Maar ook ik als Product Manager van ventilatie producten, heb hier een rol in. Want we streven allemaal naar betere prestaties en tevreden klanten. Door aandacht te besteden aan de juiste ventilatorkeuze, luchtstroomoptimalisatie, geluidsisolatie en trillingsdemping, kunnen we samen een systeem ontwikkelen dat niet alleen functioneel is, maar ook stil en efficiënt. Uiteindelijk leidt dit tot producten die niet alleen presteren, maar ook het welzijn van de eindgebruikers bevordert. Heb je problemen met (bron)geluid in een ventilatiesysteem en wil je advies? Laat het me weten. Samen komen we vast tot de beste oplossing.